7 Sai Lầm Về Chuyên Môn Vi Phạm Chuẩn Mực Kế Toán

Người nắm rõ nhất tình hình hoạt động của doanh nghiệp không ai khác là bộ phận kế toán. Vì vậy, kế toán sẽ là người phụ trách lập báo cáo tài chính để báo cáo tình trạng hoạt động của doanh nghiệp. Tuy nhiên, để đảm bảo bản Báo cáo tài chính từ dịch vụ kế toán là xác thực, đúng quy định pháp luật, Bộ Tài chính đã đưa ra thông tư số 09/2021/TT-BTC (có hiệu lực từ ngày 01/04/2021) hướng dẫn kiểm tra hoạt động dịch vụ kế toán. Nội dung Thông tư cũng bao gồm 07 trường hợp sai phạm về chuyên môn hay vi phạm chuẩn mực kế toán.

>>> Xem thêm:

• Nhiệm vụ của kế toán trưởng trong doanh nghiệp
• Các nghiệp vụ kế toán căn bản mà kế toán viên cần nắm
• 5 Mẫu biên bản mất hóa đơn mới nhất 2022 cho kế toán

Những Sai Phạm Về Chuyên Môn Vi Phạm Chuẩn Mực Kế Toán

Hình thức kiểm tra hoạt động dịch vụ kế toán

Theo Điều 5 Thông tư số 09/2021/TT-BTC, có các hình thức kiểm tra hoạt động dịch vụ kế toán chi tiết sau:

Các hình thức kiểm tra hoạt động dịch vụ kế toán

Kiểm tra gián tiếp

Tại Khoản 1 Điều 5 Thông tư 09/2021/TT-BTC quy định, kiểm tra gián tiếp là cơ quan chủ trì thực hiện giám sát tình hình đối tượng bị kiểm tra tuân thủ các nghĩa vụ thông báo, nộp các báo cáo định kỳ cho Bộ Tài chính khi có yêu cầu hay theo quy định của pháp luật.

Kiểm tra trực tiếp 

Tại Khoản 2 Điều 5 Thông tư 09/2021/TT-BTC, kiểm tra trực tiếp là việc cơ quan chủ trì kiểm tra sẽ thành lập Đoàn kiểm tra để kiểm tra tình hình hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán tại các đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán. Kiểm tra trực tiếp có hai hình thức là kiểm tra đột xuất và kiểm tra định kỳ.

 Kiểm tra định kỳ

Kiểm tra định kỳ hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán

Tại Điều 7 Thông tư 09/2021/TT-BTC, hằng năm cơ quan chủ trì kiểm tra sẽ lập kế hoạch kiểm tra trực tiếp hoạt động kinh doanh của các đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán.

Đối với đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán, trong 3 năm trước liền kề tính đến thời điểm kiểm tra có doanh thu dịch vụ kế toán hằng năm trên báo cáo tài chính từ 20 tỷ đồng trở lên; mỗi năm có từ 100 khách hàng trở lên sẽ kiểm tra trực tiếp 3 năm/lần. Các doanh thu dịch vụ kế toán từ: dịch vụ làm kế toán trưởng, dịch vụ làm kế toán, dịch vụ lập và trình bày báo cáo tài chính, dịch vụ tư vấn kế toán.

Đối với đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán không thuộc đối tượng tại Điểm a Khoản 1 Điều 7, kiểm tra trực tiếp ít nhất 5 năm/lần.

Đối với trường hợp đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán có sai phạm chuyên môn hoặc vi phạm chuẩn mực kế toán, đạo đức nghề nghiệp kế toán gây hậu quả nghiêm trọng. Đơn vị kinh doanh này sẽ bị kiểm tra lại ngay từ 1 đến 2 năm sau đó.

Trường hợp đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán đã được thanh tra về kế toán hoặc kiểm tra đột xuất thì không thuộc đối tượng kiểm tra định kỳ dịch vụ kế toán trong năm đó.

Kiểm tra đột xuất

Kiểm tra đột xuất hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán

Cơ quan chủ trì kiểm tra thực hiện việc kiểm tra đột xuất các đối tượng được kiểm tra khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

• Kiểm tra nhằm xác minh các đơn thư kiến nghị, phản ánh liên quan đến hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán;
• Kiểm tra đột xuất là cơ quan chủ trì kiểm tra tiến hành kiểm tra đột xuất những đối tượng thuộc một trong những trường hợp sau: Kiểm tra các thông tin có dấu hiệu vi phạm được phát hiện trong quá trình quản lý, kiểm tra để xác minh các đơn thư kiến nghị hoặc phản ánh liên quan đến hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán.

Các nội dung chính Đoàn kiểm tra thực hiện kiểm tra hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán

Nội dung chính kiểm tra hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán

Bộ Tài chính thành lập Đoàn kiểm tra để kiểm tra trực tiếp các hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán. Tổ chức nghề nghiệp kế toán phải có trách nhiệm cử những cán bộ có đủ chuyên môn và kinh nghiệm để tham gia Đoàn kiểm tra khi có đề nghị từ Bộ Tài chính. Hai nội dung chính Đoàn kiểm tra thực hiện khi kiểm tra hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán:

• Đầu tiên, kiểm tra tình hình tuân thủ quy định của pháp luật về đăng ký, duy trì điều kiện hành nghề, điều kiện kinh doanh dịch vụ kế toán của đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán và người hành nghề dịch vụ kế toán tại quốc gia Việt Nam. Kiểm tra bao gồm: việc đăng ký, duy trì điều kiện hành nghề dịch vụ kế toán và thực hiện nghĩa vụ báo cáo, thông báo của kế toán viên hành nghề; việc đăng ký, duy trì điều kiện kinh doanh dịch vụ kế toán và thực hiện nghĩa vụ báo cáo, thông báo của đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán.
• Thứ hai, kiểm tra về tình hình tuân thủ những quy định chuẩn mực nghề nghiệp. Chuẩn mực nghề nghiệp là các chuẩn mực kế toán, chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp của kế toán và kiểm toán. Kiểm tra các chế độ kế toán, pháp luật kế toán liên quan của đối tượng kiểm tra khi cung cấp dịch vụ kế toán cho khách hàng.

Kết quả kiểm tra hoạt động dịch vụ kế toán sẽ được công khai trên website thông tin điện tử của Bộ Tài chính.

7 Sai phạm về chuyên môn hoặc vi phạm chuẩn mực kế toán

Theo Thông tư 09/2021/TT-BTC được ban hành ngày 25/01/2021 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/04/2021, sau đây là 07 trường hợp sai phạm về chuyên môn hoặc vi phạm chuẩn mực kế toán.

Đối tượng được kiểm tra thuộc một trong các trường hợp sau đây thì được xem là có sai phạm về chuyên môn hoặc vi phạm chuẩn mực kế toán, chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán gây hậu quả nghiêm trọng hoặc có khả năng thực tế gây hậu quả nghiêm trọng:

7 Sai phạm về chuyên môn hoặc vi phạm chuẩn mực kế toán

• Một là, Báo cáo tài chính được lập trên cơ sở áp dụng sai chế độ kế toán.
• Hai là, Báo cáo tài chính trình bày không trung thực, không đầy đủ, không khách quan để người xem báo cáo tài chính đánh giá đúng được tình trạng hoạt động tài chính và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp;
• Ba là, sai sót về số liệu các chỉ tiêu trên Báo cáo tài chính. Trong đó, tổng giá trị các chỉ tiêu sai sót chiếm từ 10% trở lên so với tổng tất cả các chỉ tiêu trên Báo cáo tài chính.
• Bốn là, ít nhất 10% số lượng các chỉ tiêu có sự mâu thuẫn về số liệu giữa các báo cáo trên bản Báo cáo tài chính
• Năm là, xác định kết quả doanh thu, chi phí bị sai lệch từ 10% trở lên hay sai sót khi xác định doanh thu, chi phí làm thay đổi kết quả kinh doanh của doanh nghiệp từ lỗ thành lại hoặc ngược lại.
• Sáu là, ít nhất hai nội dung được quy định bị vi phạm về các thủ tục khi lập và trình bày báo cáo tài chính. Nội dung bao gồm: Bản báo cáo tài chính được lập và trình bày đầy đủ nội dung, số lượng các báo cáo theo biểu mẫu quy định không? Số liệu trên bản báo cáo tài chính khớp với số liệu trên sổ và các chứng từ kế toán không? Báo cáo tài chính được lập và trình bày theo chuẩn mực và chế độ kế toán không?
• Bảy là, các sai sót trọng yếu khác.

Bộ tài chính là cơ quan chủ trì kiểm tra hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán, nội dung kiểm tra theo Thông tư 09/2021/TT-BTC. Hằng năm, Bộ tài chính rà soát, lập kế hoạch kiểm tra. Sau đó, danh sách đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán thuộc đối tượng bị kiểm tra công bố trên website thông tin điện tử của Bộ Tài chính. Những đối tượng bị kiểm tra sẽ được thông báo trước.

Bộ Tài chính đưa ra quyết định kiểm tra và tổ chức việc thực hiện kiểm tra trực tiếp các đối tượng được kiểm tra, đồng thời xử lý sai phạm phát hiện qua kiểm tra theo thẩm quyền của Bộ Tài chính hoặc chuyển cho cơ quan có thẩm quyền xử lý theo đúng quy định pháp luật.

Bộ Tài chính sẽ lập và công khai Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm tra hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán chậm nhất là 60 ngày làm việc, kể từ ngày kết thúc tất cả các hoạt động kiểm tra trực tiếp theo kế hoạch kiểm tra hàng năm.

>> Hiểu thêm về:

• Hệ thống tài khoản theo Thông tư 133
• Hệ thống tài khoản kế toán theo Thông tư 200